Gdy mówimy o kryptowalutach, to w pierwszej kolejności na myśl nasuwa się Bitcoin (BTC). Jednak w rzeczywistości istnieje cały świat, który wykracza poza walutę stworzoną przez Satoshiego Nakamoto. Jest to świat tzw. altcoinów, czyli wszystkich kryptowalut z wyjątkiem Bitcoina.
Co to są altcoiny?
Już od wielu lat gospodarka rozwija się w kierunku cyfryzacji na różnych polach. Dotyczy to także walut cyfrowych. W obiegu jest coraz więcej ich rodzajów, a każda próbuje wnieść coś innowacyjnego, dodając nową wartość. Sam termin „altcoin” odnosi się do wszystkich kryptowalut alternatywnych dla Bitcoina. Kilkanaście lat po narodzinach pierwszej kryptowaluty w obiegu są tysiące różnych altcoinów. Ba, niektóre stały się niemal równie sławne jak pierwsza wirtualna moneta BTC. Są to waluty, które pewnego dnia mogłyby zastąpić pieniądz fiducjarny, taki jak euro czy dolar. Należy jednak zauważyć, że nie wszystkie altcoiny funkcjonują jako środek płatniczy. Niektóre mają zgoła inne zadania i funkcjonalności.
Jak działają altcoiny?
Sukces Bitcoina sprawił, że od 2011 r. na rynek wirtualnych walut weszło wiele nowych firm, począwszy od Namecoina (NMC) – pierwszego altcoina w historii. Nie wszystkie nowe kryptowaluty odniosły sukces. Jednocześnie inne osiągnęły tak dużą popularność, że są w stanie konkurować z Bitcoinem. Tak się stało w przypadku Ethereum (ETH).
Sposób działania altcoinów jest bardzo podobny do pierwowzoru, czyli Bitcoina – wykorzystują one technologię blockchain, w większości są dostępne na giełdach czy w kantorach. Dają zarobić na dużych zmianach kursu lub są traktowane jako inwestycja długoterminowa. Z wyjątkiem bardziej znanych altcoinów, które płyną na fali boomu na zdecentralizowane finanse (DeFi) i mają wielu zwolenników, większość kryptowalut szuka własnej niszy. Bazują one na własnym pomyśle, który – jeśli będzie atrakcyjny marketingowo – może zadecydować o powodzeniu danego projektu.
Powstawanie nowych kryptowalut jest dowodem na konkurencyjność stale rozwijającego się wolnego i zdecentralizowanego rynku. Jednak pomimo dużej liczby walut cyfrowych, tylko najsilniejsze są w stanie utrzymać się na rynku i generować wysokie obroty.
Różnice w stosunku do Bitcoina
Bitcoin z pewnością stał się punktem odniesienia dla nowych kryptowalut, które przejęły od niego sposób działania i konstrukcję. Jednak Proof-of-Work (PoW), czyli mechanizm konsensusu wykorzystywany do tworzenia bloków w systemie, wymaga dużo czasu, mocy obliczeniowej i energii. Tak samo możliwości BTC w zakresie inteligentnych kontraktów (ang. smart contracts) są ograniczone.
Dlatego altcoiny starają się przeskoczyć ograniczenia Bitcoina, aby uzyskać nad nim przewagę konkurencyjną i zaoferować rozwiązania, jakich Satoshi Nakamoto nie wymyślił, gdy tworzył pierwowzór wszystkich kryptowalut. Przykładowo niektóre altcoiny wykorzystują metodę Proof-of-Stake (PoS), aby zminimalizować zużycie energii i czas potrzebny do tworzenia bloków i zatwierdzania nowych transakcji. Nie jest to jedyna alternatywa, ale zapewne dobry krok w kierunku zwrócenia uwagi na ochronę środowiska i nadciągający kryzys klimatyczny.
Rodzaje altcoinów
W zależności od funkcjonalności i mechanizmów konsensusu, altcoiny można podzielić na kilka typów. Co je wyróżnia?
W wielu przypadkach altcoiny oparte na górnictwie wykorzystują metodę Proof-of-Work, czyli system, w którym nowe monety są generowane przez rozwiązywanie trudnych równań matematycznych w celu utworzenia nowych bloków. Przykładami altcoinów opartych na wydobyciu są Litecoin, Monero i Zcash. Na początku lat 20. XXI wieku większość wiodących altcoinów należała do kategorii opartych na wydobyciu. Alternatywą dla nich są monety, które od razu powstały w swojej maksymalnej ilości. Przykładem jest token XRP firmy Ripple, którego nie da się wydobyć. Można go jedynie kupić.
Stablecoin
Jedną z głównych cech handlu kryptowalutami i korzystania z nich jest zmienność. Celem tzw. stablecoinów jest ograniczenie tej zmienności poprzez powiązanie ich wartości z realnym aktywem w gospodarce, takim jak dolar amerykański czy złoto. Na wypadek awarii systemu lub problemów z kryptowalutą koszyk takich aktywów stanowi rezerwę na pokrycie kosztów ponoszonych przez posiadaczy stablecoinów. Za najbardziej znane możemy uznać Tether (USDT) czy USD Coin (USDC).
Tokeny jako udziały
Tokeny tego typu są bardzo podobne do papierów wartościowych będących przedmiotem obrotu na rynkach akcji i giełdach. Z tą różnicą, że mają one pochodzenie cyfrowe. Można je zatem uznać za hybrydę kryptowaluty i akcji spółki. W rzeczywistości tokeny udziałowe często oferują prawa podobne do tych, które przysługują tradycyjnym akcjom. Ten rodzaj tokenów jest zwykle oferowany inwestorom w ramach pierwszej oferowanej puli tokenów (ang. Initial Coin Offering – ICO).
Tokeny użytkowe są wykorzystywane np. do świadczenia usług w ramach określonej sieci. Przykładowo za ich pomocą można zakupić usługi lub sfinansować nowe przedsięwzięcia. W przeciwieństwie do tokenów udziałowych, tokeny użytkowe nie wypłacają dywidendy ani nie przekazują udziałów własnościowych. Przykładem tokena użytkowego jest Filecoin (FIL), który służy do zakupu przestrzeni dyskowej w sieci.